‏عباس معروفی، نویسنده سمفونی مردگان درگذشت

در سمفونی مردگان، شاعرانگی انسان ایرانی به سودجویی و رانت‌خواری و طمع او می‌بازد. این اثر از این نظر بیانگر سوداگری در سال‌های بعد از انقلاب و مهم‌ترین اثر یکی از شناخته شده‌ترین نویسندگان تبعیدی ایران است.عباس معروفی، نویسنده تبعیدی ایرانی که آثاری مانند سمفونی مردگان و پیکر فرهاد از او به جای مانده، در پی ابتلا به بیماری سرطان، دور از وطن، در برلین درگذشت. او سالیانی هم با رادیو زمانه همکاری می‌کرد. جایزه قلم زرین زمانه و همچنین مجموعه‌ای آوایی از داستان‌خوانی‌هایی در آرشیو زمانه حاصل تلاش اوست.

معروفی در سال ۱۳۳۶ در تهران متولد شد. او در رشته نمایشنامه‌نویسی از دانشگاه تهران لیسانس گرفت، پس از آن به مشاغل گوناگون روی آورد، از کارگری گرفته تا روزنامه‌نگاری و معلمی.

معروفی مدتی با مجله اتحاد جوان همکاری داشت و چند شماره از فصلنامه آهنگ به همت او درآمد. اما دیرپاترین کار مطبوعاتی‌اش انتشار ماهنامه ادبی گردون بود که در ۱۳۶۹ آغاز شد و تا ۱۳۷۴ ادامه یافت و سپس چند شماره‌ای هم در تبعیدگاه او در سال‌های اقامتش در شهر کلن منتشر شد.

نخستین مجموعه داستان معروفی با نام پیش روی آفتاب (۱۳۵۹) منتشر شد. چند نمایشنامه نوشت که اغلب آن‌ها روی صحنه رفت: آن شصت نفر، آن شصت هزار (۱۳۶۲)، تا کجا با منی؟ و رگ (۱۳۶۶)، دلی بای و آهو (۱۳۶۷).

آن‌گاه در داستان‌های کوتاه مجموعه آخرین نسل برتر (۱۳۶۵) با گوشه چشمی به طنز، مضمون‌های اجتماعی و مویه بر خاطرات و عزیزان از دست رفته را دستمایه آفرینش هنری قرار داد. مجموعه عطر یاس را در سال ۱۳۷۰ در آمریکا منتشر کرد. دریاروندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲) گزینه‌ای از مجموعه داستان‌های اوست.در سال ۱۳۶۸ رمان سمفونی مردگان را درباره روشنفکر رمانتیکی نوشت که در مقابله با دنیای تجارت و سود از پا درمی‌آید.

توجه به فرم داستان نو در رمان‌های دیگر معروفی نیز دیده می‌شود، از جمله در سال بلوا (۱۳۷۱) که به شیوه یادآوری گذشته نوشته شده، یا پیکر فرهاد (۱۳۷۴) که بازنویسی بوف کور از نظرگاه زنان آن داستان است.

از مهم‌ترین اقدامات مجله گردون طرح موضوع فعالیت مجدد کانون نویسندگان ایران بود. در سال ۱۳۶۹ جلسات سومین دوره کانون نویسندگان ایران آغاز شد و در سال ۱۳۷۳ به انتشار متن ما نویسنده‌ایم انجامید.

معروفی در پی توقیف گردون ناگزیر به ترک وطن شد. او به پاکستان و سپس به آلمان رفت و مدتی از بورس خانه هاینریش بل بهره گرفت؛ و یک سال هم سرپرستی خانه بل را به عهده داشت. پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد؛ مدتی به عنوان مدیر شبانه یک هتل کار کرد و آنگاه خانه هنر و ادبیات هدایت را در برلین بنیاد نهاد و به کار کتابفروشی مشغول شد و کلاس‌های داستان‌نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد.

جوایز عباس معروفی

آثار معروفی به زبان های مختلفی ترجمه شده است و از این جهت تاثیر زیادی در شناساندن ادبیات فارسی به جهان داشته است. او در کارنامه خود جوایز بین المللی متفاوتی ثبت کرده است. اولین جایزه بین المللی او، جایزه هلمن/هامت بود که به صورت مشترک با هوشنگ گلشیری در سال 1996 به آنها اختصاص داده شد. در همین سال او از جانب اتحادیه روزنامه نگاران کانادا جایزه روزنامه نگار آزاد را از آن خودش کرد. سمفونی مردگان که شاهکاری از عباس معروفی است در سال 2001 جایزه بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سورکامپ را کسب کرد .

اشعار عباس معروفی

عباس معروفی به شعر نیز علاقه زیادی دارد و فردوسی یکی از شعرای مورد علاقه اوست. او در سال های اخیر فعالیت خود به شعر نیز پرداخته است. کتاب شعر نامه‌های عاشقانه و منظومه‌ی عین‌القضات و عشق در سال 2001 و چهل ساله تر از پیامبر در سال 2018 از او منتشر شد. عشق در اشعار او ساده و دوست داشتنی به دور از هرگونه تکلف و پیچیدگی توصیف می‌گردد.البته بخشی از منتقدان به شیوه شعرنویسی معروفی انتقاد داشته‌اند و بسیاری از این نوشته‌ها را شعر نمی‌دانند.

ﺗﻮ

اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻦ ﻧﺒﻮدي

عشق من!

ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﻮدي

ﺗﻨﻬﺎ اﻧﮕﻴﺰة ﻣﺎﻧﺪﻧﻢ

در اﻳﻦ واﻧﻔﺴﺎي ﺷﻠﻮغ

در اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر

آثار عباس معروفی به دو دسته تقسیم میشوند آن دسته کتاب های وی که در ایران چاپ شده است و دست دوم آثاری که در خارج از ایران به چاپ رسیده است. وی روزنامه نگار شاعر و رمان نویس و درام نویس برجسته ایرانی است که در خارج از کشور زندگی می کند.

کتاب های نویسنده به سبک رمان

سمفونی مردگان (۱۳۶۸)

سال بلوا (۱۳۷۱)

پیکر فرهاد فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)

ذوب شده (۱۳۸۸)

تماما مخصوص (۱۳۸۹)

مجموعه داستان های نئشته عباس معروفی

پیش روی آفتاب (۱۳۵۹)

آخرین نسل برتر (۱۳۶۵)

عطر یاس (۱۳۷۱)

دریاروندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲)

آن شصت هزار، آن شصت نفر

نمایشنامه های عباس معروفی

تا کجا با منی (۶۲-۱۳۶۱)

ورگ (۱۳۶۵)

دلی بای و آهو (۱۳۶۶)

آونگ خاطره‌های ما (سه نمایشنامه)(۱۳۸۲)

و مجله ای که نشر کرده است

مجله ادبی گردون